Khi Chính phủ ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg với lộ trình cụ thể cấm xe máy xăng từ năm 2026 và hạn chế ô tô xăng/diesel từ 2028–2030, nhiều người cho rằng đó là dấu hiệu tích cực để bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, có một câu hỏi đáng để mỗi người dân, mỗi đô thị và mỗi nhà hoạch định chính sách phải nhìn thẳng:
👉 Chúng ta đã thực sự chuẩn bị đầy đủ cho “hậu xe xăng” chưa?
❓ Xe điện an toàn hơn xe xăng?
Về mặt cơ học, xe điện có thể giảm nguy cơ cháy nổ từ xăng dầu – vốn dễ bén lửa và gây cháy lan. Tuy nhiên, thay vì xăng, giờ chúng ta mang theo bên mình một “quả bom hóa học”: pin Lithium-ion.
Đây là loại pin có mật độ năng lượng cao, rất nhạy cảm với:
-
Va đập vật lý (ngã xe, va chạm nhẹ)
-
Quá nhiệt (trong quá trình sạc, đỗ dưới nắng)
-
Lỗi kỹ thuật (sạc sai cách, pin lỗi, bộ sạc không đạt chuẩn)
Hệ quả?
-
Pin có thể tự phát cháy, nổ, sinh khói độc và lửa lan cực nhanh
-
Khi cháy, không thể dập bằng nước, bình bột hay CO₂ thông thường
❓ Vậy người dân cần đặt câu hỏi gì khi chuyển sang xe điện?
-
Khu vực mình sống (nhà ở, chung cư, hầm gửi xe) có không gian an toàn cho việc sạc xe điện không?
-
Nếu xe cháy do pin Lithium, mình – hoặc bảo vệ/chung cư – có thiết bị gì để xử lý kịp thời không?
-
Bình chữa cháy tại nhà, nơi đỗ xe, trạm sạc có phù hợp với cháy pin Lithium không? Hay chỉ dùng được với cháy xăng dầu?
Nếu tất cả câu trả lời đều là “chưa rõ” – thì đó chính là lỗ hổng an toàn nghiêm trọng trong lộ trình chuyển đổi giao thông xanh hiện nay.
✅ Giải pháp từ góc nhìn chuyên gia:
Tôi không bàn đến việc nên hay không nên đi xe điện – điều đó là xu thế không thể đảo ngược. Nhưng tôi khẳng định:
“Khi mang theo pin Lithium – bạn cần mang theo cả giải pháp chữa cháy tương thích.”
Không ai mong muốn xe mình cháy. Nhưng cũng không ai nên bất lực đứng nhìn chiếc xe cháy bùng trong tầng hầm chung cư, chỉ vì thiếu một thiết bị phù hợp.
🔍 Từ thực tiễn, giải pháp căn cơ là:
-
Trang bị bình chữa cháy chuyên dụng cho đám cháy Pin Lithium-ion ở những nơi có mật độ xe điện cao: chung cư, gara, bãi gửi xe, nhà riêng, trạm sạc…
-
Tổ chức huấn luyện, phổ biến kiến thức chữa cháy với pin Lithium cho nhân viên bảo vệ, kỹ thuật tòa nhà, và chính người dân.
-
Yêu cầu quy chuẩn PCCC mới dành riêng cho bãi gửi xe điện, trạm sạc – không thể áp dụng tiêu chuẩn cũ của xe xăng/diesel.
Sẽ là mâu thuẫn nếu ta đẩy mạnh phương tiện xanh để bảo vệ môi trường – nhưng lại bỏ ngỏ an toàn phòng cháy của chính phương tiện ấy.
An toàn không phải là chuyện của ngành phòng cháy. An toàn là trách nhiệm của mọi người khi bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên không xăng dầu.
